Yüksek Enflasyonda Eriyen Yangın Poliçeleri (2022 Mayıs)
Konut ve işyeri poliçelerimizde teminat altına aldığımız her bir kalem için bir bedel belirliyoruz. Bunu sigortalı olarak, poliçeyi satın alan taraf belirlemek durumundadır. Poliçede yer alan her bir bilgi sigortalının beyanı esas alınarak hazırlanmıştır diye kabul edilir. Diğer bir ifade ile, sizin sigortacınıza bıraktığınız her bir karar, aslında sigortacınız tarafından sizin yerinize alınmış ve sizi bağlayan bir karar olacaktır. O yüzden özellikle teminat bedellerini belirlerken “sen kafana göre bir şeyler yaz” demek çok doğru bir hamle değildir.
Örneğin bina için teminat bedeli belirlerken oraya yazılacak rakamın anlamını iyi bilmek lazım. Şu sorunun cevabını vermeliyiz: Eğer o bina yıkılır ise, aynısını yeniden inşaa edebilmek için sizin tarafınızdan ödenmesi gereken para ne kadardır? Binanın temeli, inşaat işi, tesisatlar, mutfak-banyo, ortak alanlar için bize düşen pay gibi tüm kalemlerin tamamını hesaba katmak gerekir.
Bunlarla beraber, özellikle müstakil evlerde, panjurlar, pergoleler, güneş enerji sistemleri, havuzlar, bahçe duvarları gibi eklentiler de unutulmamalıdır. Aynı şekilde işyerlerine ait binalarda da benzer detayların hesaba katılmış olması çok önemlidir.
Bir fikir vermesi adına, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı’ nın her sene yayınladığı, inşaat birim maliyet bedelleri listesi baz alınabilir. Fakat burdan yola çıkarak, gerçek sigorta değerini mülk sahibi kendisi belirlemelidir.
Doğru belirlenmeyen bedel nasıl bir sorun doğurur? EKSİK SİGORTA
Daha önce Eksik Sigorta ile ilgili başlı başına bir yazı yazmıştım. Bu yüzden bu konuya kısa geçeceğim.
Sigorta poliçemizde yazan sigorta bedeli, eğer binamız için (ya da neyi sigortalıyorsak onun için) yerine koyabilmemiz için gerekli değerin altında ise eksik sigorta hükümleri çalışır. Bu durumda özetle, gerçekleşen bir hasarda, beklediğimiz tazminat tutarından ciddi bir kesinti yapılmış şeklide ödeme almak durumunda kalırız. Sigorta hayatının en sıkıntılı durumu da budur diyebilirim.
Enflasyonist ortam ve eksik sigorta arasındaki etkileşim
Poliçemizin başladığı tarihde bina bedelimizi çok doğru hesapladığımızı ve 300 birim olarak belirlediğimizi düşünelim. Bu bedel, bir sonraki poliçe yenileme zamanına kadar (1 sene boyunca),binamızın sigorta şirketleri tarafından güvence verilen bedeli kabul edilecektir.
Poliçemizde yer alan enflasyona karşı koruma teminatı ise, bu bedelin, poliçe vade sonunda enflasyon etkisi ile ulaşacağı rakamı belirlememize ve eksik sigortaya düşmesine engel olmaya yarar.
Örnek vermek gerekirse, sigorta bedeli 300 birim olan ve %20 enflasyon koruması verilen bir poliçe için vade sonunda kabul edilecek sigorta bedeli 360 birim olacaktır. Yani sene sonuna doğru evin değeri 360 birimi geçmiyor ise, bir sorun olmayacak, geçiyorsa bir sorun olacaktır.
Eğer ülkenin enflasyon rakamı da reelde, poliçede belirtilen oran kadar ise, bütün formüller çalışıyor ve her şey yolunda demektir. Fakat ne enflasyonun gerçek orası, ne de önlenemez ve tahmin edilemez fiyat artışlarının yaşandığı bir ortamda, ne poliçede belirlenen sigorta bedeli, ne de koruma altına alınan enflasyon riski de gerçek anlamda bir güvence sağlamamaktadır. Bu durumda da her ne kadar başlangıçta doğru verilere sahip bir poliçe oluşturmuş olsak da, genel ekonomik kaos içinde, poliçemizin sağlamlığı da bozulmaktadır.
Bu durumda ne yapmalıyız?
Bu durumun önüne geçebilmek için, ya poliçemizin teminat bedellerini en başta olması gerekenden yüksek belirlemeliyiz, ki bu durumun da özellikle muafiyet rakamlarına etkisi gibi bazı olumsuz yan etkileri olmaktadır.
Ya enflasyona karşı koruma oranımızı, poliçemizin el verdiği ölçüde yüksek belirlemeliyiz.
Ya da, en azından 6 aylık bir yarı dönemde, sigortacımız ile görüşüp, teminat bedelleri üzerinden geçerek, yapılması gereken bir güncelleme var ise onu yapmalıyız.
Sahip olduklarımızı yerine koyabilmenin son derece zor olduğu mevcut ekonomik koşullar altında, sigorta poliçelerimizin doğru düzenlenmiş olmasına her zamankinden daha fazla dikkat etmemiz gerekmektedir. Bu noktada bilgi ve destek ihtiyacınız olması durumunda mail adresim üzerinden ileteceğiniz sorularınızı cevaplamaktan mutluluk duyarım.
Sağlıklı günler dileklerimle.