Konut Sigortaları İçin Eşya Faturaları (2016 Eylül)
Konut sigortası satın almak isteyen kişiler ile yaptığım görüşmelerde en çok sorulan soruları tespit ettim. Bugün bunlardan bir tanesi üzerinde durmak istiyorum.
- Evdeki eşyalarımın faturaları olması şart mı?
Evlerimiz birer ticari kurum değildir. Dolayısıyla, faturalarını saklamak zorunluluğumuz yoktur. Zaten genelde saklanan faturalar da, garanti süresi devam eden eşyalar içindir. Garanti süresinin sona ermesi ile faturalar da sıklıkla kaybedilebilmektedir. Bununla birlikte pek çok eşya bize hediye olarak da gelmiş olabilir. Dolayısıyla evdeki eşyaların faturaları olması şart değildir.
Fakat her evde standart olarak olmayabilecek özellikteki bazı eşyalar vardır. Antika bir dolap, gümüşten yapılmış biblolar, çeşitli müzik aletleri (piyano, viyolonsel, vs), normalden çok daha büyük ya da özel yetenekleri olan elektronik cihazlar, kıymetli halılar, kürkler, tablolar, gibi eşyalar özellikli eşyalar ya da diğer bir anlatımla değerli eşyalardır. Bir hasar durumunda bu eşyaların faturaları istenebilir.
Konut sigortalarında bir eşyanın faturasının istenmesinin 2 sebebi vardır. Birincisi o eşyanın gerçekten o evde bulunup bulunmadığının anlaşılması. İkincisi de bahsi geçen eşyanın değerinin tespit edilmesi. Dolayısıyla faturası talep edilebilen eşyalar genelde bu değerli eşyalar kapsamındaki eşyalardır.
Sigortacılar, konut poliçesi düzenlerken sigortalılarına bu durumu iyice anlatmalıdır. Anlatmalıdır ki, sigortalı, evindeki değerli eşyaların neler olabileceğini tespit etsin. Daha sonra bunların faturaları var mı yok mu diye araştırsın. Faturası olsun ya da olmasın bir konuttaki değerli eşyaların tek tek marka-model-seri numarası ve fiyat bilgileri ile poliçenin arkasına bir liste şeklinde yazılması aslında en kurtarıcı çözümdür. Çünkü bir poliçe oluşturulurken, poliçeye düşülmüş her not, sigortalının beyanı olarak kabul edilmekte ve hasar sürecine ciddi bir ışık tutmaktadır.
- Hasar meydana geldi. Faturam yok. Poliçeye de not düşülmemiş. Ne olacak?
Eğer böyle bir durumla karşı karşıya kalırsanız ve sigorta şirketi hasara şüpheli gözle bakıyorsa, o eşyanın o evde bulunduğuna dair delil niteliğinde birşeyler sunabilmek gerekecektir. Bir kumanda, bir kullanım klavuzu, onun da kare içinde gözüktüğü bir fotoğrafınız, vb şeyler sürece olumlu bir yön kazandırabilir.
Doğru Eşya Bedellerinin Belirlenmesi
Sigortacılar konut içindeki eşyaları 3 ana başlık altında değerlendirmektedir.
Ev eşyası : Bir evde bulunması gereken ve çok özel olmayan eşyaların tamamını ev eşyası olarak tanımlıyoruz. Beyaz eşyalar, mobilyalar, halılar, mutfak eşyaları, giyim eşyaları gibi standart ev eşyalarını bu grupta değerlendiriyoruz.
Değerli eşya : En basit anlatımla her evde olmayabilecek özellikteki eşyalar sigortacılık dilinde değerli eşyalar olarak tanımlanmaktadır. Yazımın başında örneklediğim gibi piyano, antika eşyalar, standardından daha fazla özellik taşıyan elektronik eşyalar, kürkler, vs hep bu grup altında yer almaktadır.
Bu eşyaların poliçeye detaylı olarak not edilmesi gerekmektedir. Aksi takdirde hasarda bu eşyalara ilişkin tazminat ödemesinde sorun yaşanması çok olasıdır.
Ziynet eşyaları : Değerli madenlerden üretilmiş, takı ve süs amaçlı kullanılan eşyalar ziynet eşyalarıdır. Bilezik, kolye, küpe, yüzük, saat gibi eşyalardır. Kulp altınlar, kıymetli evraklar, vs ziynet eşyalarının içinde tanımlanmadıkları gibi, poliçe kapsamında teminat altına da alınmamaktadır.
Ziynet eşyaları için genelde kasada muhafaza edilmesi şartı aranmakla birlikte, bazı poliçelerde günlük kullanıma ait ziynet eşyalarını belli bir üst limit ile kasa şartından bağımsız olarak da teminat altına alabilmekteyiz.
Konut poliçesi yaparken bu 3 gruba ait olacak eşyaların bütününü ayrı ayrı hesaplamak gerekmektedir. Bunun sebebi her bir eşya grubunun birbirleri ile orantılı olarak poliçede teminat altına alınmasıdır.
Genelde şu oranlar kullanılmaktadır:
Değerli eşyalar, toplam eşya bedelinin %30’ u oranıyla teminat altındadır.
Ziynet eşyaları da, değerli eşya bedeline denk gelen rakamın 1/3 ü kadarlık kısmı dahilindedir.
Bir örnek vermek gerekirse, toplam eşya bedelinin 60.000.TL olarak belirlendiği bir konut poliçesinde değerli eşya için üst limit 18.000.TL olacak olup bunun 6.000.TL lik kısmı ziynet eşyası için değerlendirilebilecektir. Yani ziynet eşyası 6.000.TL , değerli eşya 12.000.TL , ev eşyası 42.000.TL üst limitleri ile teminat altında olacaktır. Eğer bizim hesapladığımız rakamlar bunların üstünde kalıyorsa, o zaman teminatları güncellemeli ve doğru rakamlara getirmeliyiz.
Hasar sürecimizin sonucunda mutlu olmak için, poliçeyi alırken biraz daha detaylı çalışma yapmak şarttır. Okumalı, sormalı tam olarak anlamalı ve öyle karar vermeliyiz.